Zespół cieśni nadgarstka — co to jest? Objawy, diagnostyka, przyczyny, leczenie
Z artykułu dowiesz się:
- Zespół cieśni nadgarstka co to jest i jakie są czynniki ryzyka?
- Pierwsze objawy
- Jakie są przczyny powstawania?
- Diagnostyka i leczenie
Sprawdź też
Data publikacji: 2024-01-09
Data aktualizacji: 2024-01-09
Zespół cieśni nadgarstka — co to jest?
Zespół cieśni nadgarstka jest najczęstszą neuropatią obwodową w obrębie kończyny górnej. Obejmuje nerw pośrodkowy. Sklasyfikowany jest w ICD-10 jako mononeuropatia kończyny górnej. W literaturze przedstawiany jest jako zespół cieśni kanału nadgarstka lub zespół cieśni nadgarstka. Stanowi on szereg objawów klinicznych, które występują jako następstwo ucisku na nerw pośrodkowy w kanale nadgarstka. Na zachorowanie w większym stopniu narażone są kobiety, osoby z otyłością oraz pracownicy umysłowi; ci ostatni ze względu na charakter pracy przed komputerem. Przebieg choroby bywa różny w zależności od przyczyny i predyspozycji pacjenta.
Zespół cieśni nadgarstka — objawy
Pierwsze objawy zespołu cieśni nadgarstka zwykle są krótkotrwałe i najczęściej mało charakterystyczne, więc pacjent zazwyczaj je ignoruje. W początkowym okresie pojawią się przejściowe uczucie drętwienia lub mrowienia w obszarze zaopatrywanym przez nerw pośrodkowy. Zwykle zlokalizowane są w obrębie opuszek palców wskazującego, długiego i promieniowej powierzchni palca serdecznego, a także kciuka. Potem obszar ten rozszerza się i oprócz palców obejmuje także powierzchnię dłoniową ręki. Drętwienie i mrowienie może również promieniować proksymalnie do przedramienia, łokcia lub barku, a także do okolicy potylicznej . Najczęściej objawy te związane są z obciążeniem kończyny i szybko ustępują po zaprzestaniu pracy manualnej. Następnie nasilają się one w nocy, prowadząc do częstych wybudzeń pacjentów.
Objawami również mogą być:
- ból nadgarstka oraz w stawie łokciowym;
- osłabienie siły mięśniowej;
- zaburzenia czucia;
- osłabienie siły chwytu;
- ograniczenie ruchów dłoni;
- brak precyzji w wykonywaniu ruchów dłonią;
- utrudnione zaciśnięcie ręki w pięść;
- dodatni objaw testuTinela (w wyniku pukania w nerw pośrodkowy na wysokości kanału nadgarstka dochodzi do powstania parestezji w palcach, które on unerwia);
- dodatni objaw testu Phalena (kilkusekundowe zgięcie stawu promieniowo-nadgarstkowego powoduje nasilenie parestezji);
- wypadanie przedmiotów z dłoni;
- dyskomfort w okolicy mięśni zginaczy nadgarstka;
- stan zapalny w obrębie kości nadgarstka;
- zanik mięśni kłębu kciuka.
Zespół cieśni nadgarstka — diagnostyka
- Wywiad przeprowadzony przez lekarza specjslistę;
- USG, które uwidacznia deformacje ścięgien;
- rezonans magnetyczny;
- elektromiografia, która umożliwia zbadanie szybkości przewodnictwa nerwu;
rozpoznanie choroby we wczesnym stadium umożliwia zastosowanie leczenia zachowawczego.
Zespół cieśni nadgarstka — przyczyny
Przyczyn występowania zespołu cieśni nadgarstka może być wiele:
- czynniki powodujące wzrost ciśnienia w kanale nadgarstka;
- przeciążenia nadgarstka;
- nadciśnienie tętnicze;
- choroby i urazy (złamania kości, zapalenia kości) dotyczące ścięgien, czy stawów, np. zmiany zwyrodnieniowe, zapalenie ścięgien);
- problemy hormonalne — menopauza;
- niedoczynność tarczycy;
- ciąża;
- choroby reumatyczne;
- choroby endokrynologiczne;
- choroba zawodowa, reumatoidalne zapalenie stawów;
- cukrzyca, niewydolność nerek;
- choroba Reynauda;
- zawodowe czynniki ryzyka (Stwierdzano, że u pracowników, których praca wymagała powtarzalnych ruchów i ściskania z dużą siłą, występowanie zespółu cieśni nadgarstka dochodziła nawet do 61%);
- pozycja ciała jako czynnik ryzyka.
Zespół cieśni nadgarstka — leczenie
- Rehabilitacja - Osoby, które są narażone na powstawanie zespołu cieśni nadgarstka powinny pamiętać o wykonywaniu ćwiczeń rozciągających, oraz zadbać o prawidłową pozycję ciała podczas wykonywanej pracy.
- Operacja - Leczenie operacyjne polega na przecięciu więzadła poprzecznego i tym samym zwiększeniu przestrzeni w kanale nadgarstka. Operacja usuwa bezpośrednią przyczynę zespołu cieśni nadgarstka, czyli ucisk na nerw środkowy. Operacja przeprowadzana jest metodą tradycyjną lub endoskopową.
W celu uniknięcia zespołu cieśni nadgarstka należy:
- Podczas pracy z klawiaturą, kąt zgięcia w łokciu powinien wynosić 90 stopni ( kąt prosty);
- podczas pracy z myszką, nadgarstek powinien leżeć na stole i być prosty. Nie opieraj go na krawędziach biurka ( Lub podłóż pod nadgarstek paczkę chusteczek) dodatkowo fotel powinien zawierać podłokietniki;
- przede wszystkim wskazane jest korzystanie ze specjalnej podkładki pod nadgarstek.
Bibliografia:
1. Zwolińska. J., Kwolek.A. (2012) Skuteczność leczenia fizjoterapeutycznego pacjentów z zespołem cieśni kanału nadgarstka. Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie Nr 4, s. 428–445.
2. Manach. M., Kopeć J., Sułowicz W. (2010). Diagnostyka elektrofizjologiczna ciężkich postaci zespołu cieśni nadgarstka u chorych przewlekle dializowanych z wytworzoną przetoką tętniczo-żylną oraz współistniejącą polineuropatią. Przegląd Lekarski Vol. 67 Nr 3.
3. Dakowicz A., Kuryliszyn-Moskal A., Latosiewicz R., Kita J., Pogorzelski R. (2010) Ocena skuteczności dwóch różnych procedur terapeutycznych
w leczeniu zachowawczym zespołu cieśni nadgarstka. Reumatologia Vol. 48 Nr 4, s.225–229.
4. Biernawska J., Niemczyk A., Pierzchała K. (2014). Udział czynników zawodowych i pozazawodowych w etiopatogenezie zespołu cieśni nadgarstka. Medycyna Pracy. Vol. 65 Nr 2, s. 261–270.
Banach M., Elżbieta A., Szczudlik A., Gryz.A. (2004) Zespół cieśni nadgarstka. Przegląd Lekarski Vol.61, Nr 2.
