Kompulsywne objadanie — co to jest, czym się charakteryzuje, metody leczenia

5.0

Ocena użytkowników: 14 ocen

Z artykułu dowiesz się:

Czym jest kompulsywne objadanie się?
Kompulsywne objadanie - charakterystyka
Jak leczyć kompulsywne objadanie?

Sprawdź też

Gen otyłości FTO - genetyczna przyczyna otyłości

Data publikacji: 2023-12-19

Kompulsywne objadanie — czym jest?

Jedzenie kompulsywne – to zaburzenie zwane również zespołem kompulsywnego objadania się (binge eating disorder, BED). Polega na jedzeniu dużych ilości pokarmu lub ciągłym podjadaniu w niekontrolowany sposób, niezależnie od tego czy jesteśmy już najedzeni, czy nie. Bywa określane jako „uzależnienie od jedzenia”, ponieważ do sięgania po nie zmuszają nas emocje, a nie głód. Jest to tzw. głód emocjonalny. Zaburzenia jedzenia to złożony problem — choroba, która powoduje konsekwencje dla zdrowia i życia. Bardzo krzywdzące jest bagatelizowanie problemu, traktowanie go w sposób lekceważący. Błędne jest też przecenianie społecznych przyczyn (w tym zasadniczo mody), a niedocenianie uwarunkowań rodzinnych i indywidualnych w etiologii zaburzenia.

Kompulsywne objadanie — czym się charakteryzuje?

Charakterystycznym dla kompulsywnego objadania się jest:

Zjadanie dużej ilości jedzenia w krótkim czasie;
poczuciem braku kontroli spożywanych pokarmów;
brak kontroli pod względem ilości i wielkości posiłków;
sposób spożywanego jedzenia;
jedzenie, pomimo że nie czujemy głodu;
problemy z powstrzymaniem się przed objadaniem;
przymus podjadania – kompulsywne jedzenie słodyczy;
objadanie się w samotności;
uczucie poczucia winy po zjedzonym posiłku;
skłonność do drastycznych diet;
objadanie się pod wpływem przeżywania trudnych emocji.

Kompulsywne objadanie — skąd się bierze?

Spożywanie posiłku aktywuje w mózgu układ dopaminergiczny, czyli układ nagrody. Produkty słodkie, słone, tłuste dodatkowo stymulują syntezę serotoniny w mózgu, czyli hormonu szczęścia. Te hormony przyczynia się do krótkiej, lecz szybko mijającej poprawy nastroju. W sytuacjach stresowych sięgamy po przekąski, aby poczuć chwilową ulgę.

Jedzenie zaspokaja również takie potrzeby jak: poczucie miłości, przynależności, bezpieczeństwa, rozładowanie napięcia seksualnego. Przyczyną kompulsywnego podjadania mogą być również: konflikty w rodzinie, otyłość w dzieciństwie, zaburzenia odżywiania lub nastroju u rodziców, kult szczupłego ciała, presja społeczna rozpowszechniana za pomocą mediów społecznościowych. Niestety jest to droga do powstania zaburzeń odżywiania w tym kompulsywnego objadania się. Objadanie się staje się formą szybkiej nagrody, która w prosty sposób może przerodzić się w ciężki do pokonania nałóg. Są osoby, dla których jedzenie pełni funkcje stymulatora, który dostarcza nowych wrażeń. Powyższe czynniki mogą prowadzić do przechodzenia na niezdrowe diety odchudzające kończące się wtórnym przyrostem wagi ciała, które z kolei prowadzą do obniżonego nastroju, niezadowolenia z własnego wyglądu i depresji.

Kompulsywne podjadanie — co wpływa na wzrost zaburzeń?

Zaburzenia żywieniowe rozwijają się częściej u osób, których matki narażone były na stres w czasie ciąży;
uszkodzenia okołoporodowe oraz u wcześniaków;
praktyki zachęcające do stosowania restrykcyjnych diet odchudzających i zachowania przesadnie szczupłej sylwetki w krajach rozwiniętych;
krytyka i pewne formy znęcania się, skupione wokół jedzenia czy wagi i wyglądu, ogromnie zwiększają ryzyko wystąpienia zaburzeń odżywiania;
piętnowanie otyłości;
czynniki środowiskowe, łatwy dostęp do smacznej żywności, często jedzonej w sekrecie;
szkodliwe praktyki związane z żywieniem i własnym wyglądem, zbiegają się np. z niepowodzeniami życiowymi (opuszczeniem, czy wykorzystywaniem fizycznym lub seksualnym);
zmiany rozwojowe (hormonalne oraz w obrębie mózgu), czynniki stresotwórcze, wyzwania życiowe (zmiany w przynależności socjalnej, konkurencja);
niski próg radzenia sobie ze stresem.

Kompulsywne jedzenie – jak sobie radzić?

Podłożem kompulsywnego podjadania jest lęk. Jedzenie w tym przypadku jest sposobem na zapełnienie wewnętrznej pustki, redukując stres, strach oraz lęk.
Metodą leczenia zaburzeń kompulsywnego podjadania jest psychoterapia zazwyczaj prowadzona w nurcie poznawczo- behawioralnym. Warto w tej sprawie udać się do psycho- dietetyka. Zadaniem terapii jest odnalezienie źródeł lęku, praca z lękiem, oraz nauka panowania nad kompulsywnymi zachowaniami.
Nauka zmiany starych nawyków na nowe zdrowe nawyki żywieniowe. Analiza myśli towarzyszących napadom i próbie odzyskania kontroli nad swoimi zachowaniami.
Problem kompulsywnego, napadowego jedzenia jest zjawiskiem bardzo powszechnym. Brak umiejętności zdrowego rozładowywania napięcia sprawiają, że z łatwością sięgamy po słodycze lub inne niezdrowe przekąski.
Dobrze jest uświadomić sobie, że to my sami mamy realny wpływ na decyzję, które podejmujemy. Warto przyjrzeć się sobie i zauważyć jakie sytuacje wywołują w nas stres, oraz chęć podjadania. Zastanowić się, w jakich sytuacjach należy podjąć kroki, które nie pozwolą rozwinąć się dalszemu kryzysowi. Mogą to być: odwiedziny u przyjaciół, pójście do kina, zaplanowanie wyjścia do teatru czy opery, zapisanie się na regularne zajęcia, kurs, trening, rozwijanie naszych zainteresowań, oraz pasji. Jeżeli te metody okażą się nieskuteczne, a zachowania kompulsywne się nasilają, koniecznie trzeba udać się do psychologa specjalizującego się w terapii zaburzeń odżywiania.

Bibliografia:

1. Polaczkiewicz., Biskupek- Wanot A., Wanot B., Żywienie i zaburzenia odżywiania. Katedra Nauk o Zdrowiu i Fizjoterapii Wydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie.
2. Komorowska- Szczepańska W., Plata A., Podgórska M., Podgórska M. (2016). Problem zaburzeń odżywiania. Katedra Handlu i Usług, Akademia Morska w Gdyni Wydział Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu, Wyższa Szkoła Zarządzania w Gdańsku.
3. Mroczkowska D., (2012) Postrzeganie i rozumienie zaburzeń jedzenia — fakty i mity. Forum Medycyny Rodzinnej. Vol.6, Nr 2, s. 82–91.

Aktualizacja: 2023-12-19